Drogi przedsiębiorco!

Niniejszym prezentujemy Ci poradnik, który przybliży Ci obecne formy opodatkowania i pomoże w wybraniu odpowiedniej dla siebie.

W biznesie nic nie powinniśmy zostawiać przypadkowi. Funkcjonujemy w otoczeniu tylu zmiennych, tylu nieprzewidzianych okoliczności, że im bardziej świadome i przemyślane decyzje podejmujemy w zakresie tych czynników, na które mamy wpływ, tym lepiej dla stabilności naszych firm.

Skoro zatem możemy świadomie wybrać formę opodatkowania – zróbmy to!

W mojej codziennej pracy (księgowej i doradcy podatkowego) zadaję to pytanie często:
“Skąd akurat taka, a nie inna forma opodatkowania?”

Odpowiedzi bywają różne (o czym później), ale dość smutnym wnioskiem jest to, że decyzja o wyborze formy opodatkowania świadoma i przemyślana nie była!

Zapoznanie się z różnymi formami opodatkowania rzuci Ci nowe światło na planowanie rozwoju Twojej firmy.

Ten poradnik nie będzie wszak tylko zwykłym opisem dostępnych form opodatkowania. Ta jest bowiem tylko jednym z biznesowych puzzli.

Ten poradnik zaś traktuje o całej układance.

To co, zaczynamy?

 
 

Od czego zacząć?

 

Skoro już wiesz, że wybór formy opodatkowania to jeden z puzzli, to pora zacząć myśleć o całej układance.

Do czego zmierzam?

Do tego, wokół czego kręci się świat. Pieniądze!

Chodzi o oszczędności, które zostaną, byś miał większy spokój lub byś mógł je zainwestować w rozwój firmy.

Gdy będziesz więc czytał dalsze strony tego poradnika, zachęcam Cię do zobaczenia perspektywy zarówno obecnej, jak i przyszłej (np. 5 lat do przodu).

Zmiana formy opodatkowania w oparciu o aktualną sytuację firmy może nie mieć bowiem sensu, jeśli za chwilę doświadczymy zmian w naszym biznesie, które zmienią warunki gry. Jakie to mogą być zmiany? Na przykład:

    • firma zaliczy bardzo intensywny wzrost

    • wejdziemy w całkowicie nową branżę

    • przedsiębiorca wejdzie w związek małżeński

    • przedsiębiorca poza prowadzeniem firmy zatrudni się także na etacie

O ile możesz mieć (prawie) pewność, że pewne zmiany w Twoim życiu – zawodowym i prywatnym – nie nastąpią, bo już jesteś z związku małżeńskim, a nowych branż nie zamierzasz eksplorować, to może Ci przez głowę przejść pytanie:

“A skąd u licha mam wiedzieć, czy moja firma zaliczy intensywny wzrost? Oczywiście bardzo się staram, ale w jaki sposób mam to przewidzieć?”

Wrócę na chwilę do tego, co napisałam we wstępie: działamy w otoczeniu tylu nieprzewidywalnych zmiennych, że chociaż tym, na co mamy wpływ, powinniśmy aktywnie i świadomie zarządzać.

I nie każę Ci bawić się w proroka! Zadam Ci tylko kilka fundamentalnych pytań:

    • masz w ogóle strategię rozwoju firmy?

    • robisz założenia, o ile zmienią się podstawowe wskaźniki (KPI) Twojej firmy w najbliższych 3 latach?

    • wiesz, od czego zależą Twoje przychody i koszty? (to z pozoru głupio-proste pytanie, na którym wykłada się 95% przedsiębiorców)

    • wiesz, jak zwiększyć poziom przychodów, gdy nagle wzrosną Twoje koszty?

Takich pytań można zadać więcej, ale chodzi w nich o jedno: czy zarządzasz swoim biznesem, monitorujesz jego sytuację i planujesz jego rozwój? Czy też zarządzasz “jako tako”, nie znasz do końca swoich liczb, a wynik finansowy Twojej firmy jest kwestią tego “co wyjdzie, to wyjdzie”?

Za chwilę bowiem staniesz przed decyzją: pozostawić obecną formę opodatkowania czy też zmienić ją na bardziej korzystną?

A na pytanie “jaką decyzję podjąć”, odpowiedź zawsze będzie brzmiała: “to zależy”. Zależy właśnie od rozmaitych czynników biznesowych i rynkowych.

Dlatego, drogi Przedsiębiorco, przystępując do czytania o różnych formach opodatkowania, miej na uwadze sytuację swojej firmy teraz i w najbliższej przyszłości. Rozpatrz różne scenariusze, jak może się zmienić Twoja firma. Myśl nie tylko o samej formie opodatkowania, ale o całej układance, do której ta forma musi pasować.

A jeśli będziesz potrzebować w tym pomocy, to na końcu znajdziesz specjalną propozycję!

Tymczasem Twoim pierwszym zadaniem jest odpowiedzenie sobie na powyższe 4 pytania. Jeśli już masz odpowiedzi, to śmiało możesz przejść dalej!

Dlaczego wybrałeś taką, a nie inną formę opodatkowania?

 

Wybór formy opodatkowania ma wpływ na niebagatelne oszczędności. Dlatego warto tego wyboru dokonać świadomie, w oparciu o dane i konkretne założenia.

A jak odpowiadają na to pytanie przedsiębiorcy? Oto kilka przykładów:

“Bo tak mi doradziła księgowa”. Z pozoru ma to sens. Ale gdy zapytałam: “A na jakiej podstawie Ci księgowa tak doradziła?”, klient już nie potrafił odpowiedzieć. Nie wiemy zatem, czy rada księgowej miała sens, czy nie.

“Bo zawsze prowadziłem działalność na ‘książce’ (czyli zasadach ogólnych)”. Zawsze tak było, więc tak jest i teraz. Niezła motywacja, nieprawdaż?

“Ja to się nie znam. A można inaczej niż ‘książka’?”. Można.

“W tamtych czasach mówiło się o podatkowej książce przychodów i rozchodów oraz o podatku liniowym. Mało kto mówił o ryczałcie. Więc jakoś go w ogóle nie brałam pod uwagę”. Popularność konkretnych rozwiązań i związana z tym “poczta pantoflowa” też mają znaczenie przy wyborze formy opodatkowania, lecz niestety to zwodniczy tok rozumowania.

“Wspólnik tak zarządził”. W przypadku tego klienta zmiana formy na korzystniejszą dałaby oszczędności rzędu 30 tys. zł rocznie, więc byłoby się czym podzielić.

Oczywiście nie brakuje takich, którzy wybrali formę opodatkowania całkiem świadomie i w przemyślany sposób. Jednak powinno być to normą, a niestety nie jest.

Twoim drugim zadaniem jest odpowiedzenie sobie na pytanie: “Dlaczego wybrałem taką, a nie inną formę opodatkowania?”. Na podstawie czego podjąłeś decyzję? Jaką miałeś wtedy świadomość skutków każdej z opcji? Czy te założenia są dalej aktualne?

 

Ile mogę stracić/zyskać na zmianie formy?

 

To również będzie ważna informacja w kontekście potencjalnej zmiany formy opodatkowania.

Czy oszczędności rzędu kilkuset złotych rocznie będą na tyle interesujące, żeby zmienić formę? To już zależy od Ciebie. To Ty decydujesz, czy walczysz o każdą złotówkę, czy też te kilkaset złotych w zamian za czas poświęcony na analizowanie wariantów i formalności to wystarczająca oszczędność.

Może się zatem zdarzyć, że rozpatrując różne scenariusze, wielkość oszczędności będzie na tyle duża, że decyzja o zmianie będzie oczywista. Może jednak być tak, że zaczniesz się zastanawiać, czy gra jest warta świeczki.

Żadna z odpowiedzi nigdy nie jest jedynie słuszna. Ważne, byś decyzję podjął świadomie, z pełną odpowiedzialnością za możliwe następstwa.

Muszę jednak wspomnieć o korzyściach innego typu.

Pierwszą z nich jest oszczędność czasu. Chociażby ryczałt jest formą zdecydowanie mniej obarczoną “papierologią”, zatem prostszą i bardziej przewidywalną. Oszczędność czasu, martwienia się niejednoznacznymi przepisami i całej otoczki związanej z poprawnością prowadzenia dokumentacji księgowej – to coraz częściej wymieniane argumenty, które przedsiębiorcy biorą pod uwagę.

Drugą z nich jest możliwość rozliczania się z małżonkiem oraz odpisywanie od podatku rozmaitych ulg. Może się okazać, że Twoja działalność rozpatrywana “solo” wykaże inne korzyści podatkowe niż rozpatrywana w połączeniu z rozliczeniem małżonka.

Twoim trzecim zadaniem jest odpowiedzenie sobie na pytanie: na czym mi najbardziej zależy jeśli chodzi o zmianę formy opodatkowania? Czy są to tylko oszczędności pieniężne? Co może być potencjalnie ważne za jakiś czas?

Odpowiedzi na te pytania mogą przyjść dopiero później, niemniej ważne, byś zaczął myśleć o tym już teraz.

Jak często mogę zmienić formę opodatkowania?

 

Co do zasady – 1 raz w roku.

W większości przypadków mamy możliwość zmiany formy opodatkowania do 20 lutego danego roku.

Masz jeszcze zatem trochę czasu, by przeanalizować swoją sytuację i podjąć decyzję. Jeśli potrzebujesz w tym pomocy i naszego doradztwa, służymy pomocą. Tymczasem zapoznaj się z 3 dostępnymi formami opodatkowania.

 

Formy opodatkowania 

 

FORMA 1.  PODATKOWA KSIĄŻKA PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW – TZN. ZASADY OGÓLNE

 

Na czym polega:

Opodatkowanie działalności tą formą polega na tym, że opodatkowaniu podlega wielkość dochodu.

Jakie stawki podatku:

Stawki podatku uzależnione są od wielkości dochodów: 12% do 120.000 zł, zaś nadwyżka powyżej tej kwoty opodatkowana jest stawką 32%.

Co powinieneś wiedzieć o tej formie:

Ten sposób opodatkowania jest zalecany dla działalności, które generują regularne koszty, czyli np. działalności handlowe (gdy w koszty wchodzą zakupy towarów), działalności wytwórcze (gdy do kosztów wrzucamy zakupy surowców) lub też działalności usługowe, ale tylko te, w których generowane są znaczne koszty, np. pracownicze (działalność księgowa czy informatyczna).

Ta metoda opodatkowania jest wyborem optymalnym, gdy dochody przedsiębiorcy nie przekraczają 120.000 zł. Gdy przekraczają tę kwotę należy zweryfikować, czy inny sposób opodatkowania nie będzie dla przedsiębiorcy lepszy.

Zaletą tej formy jest to, że wszystkie wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą klient może uwzględnić w kosztach podatkowych (czyli w efekcie może obniżyć podatek). 

Badamy również jaka jest sytuacja rodzinna przedsiębiorcy (możliwe jest bowiem wspólne rozliczenie z małżonkiem lub jako rodzic samotnie wychowujący dziecko), bo wtedy przejście na inną metodę może być opłacalne po przekroczeniu 240.000 zł.

Korzystając z tej formy, możesz skorzystać z wielu ulg, m.in. na dziecko, termomodernizacyjnej, na Internet czy rehabilitacyjnej.

Gdy Twój dochód nie przekracza zaś 30.000 zł, podatku nie płacisz w ogóle, gdyż tyle właśnie wynosi kwota wolna od podatku.

Jest to też forma, której wybór pociąga za sobą najwięcej pracy przy comiesięcznych rozliczeniach (konieczność księgowania wszystkich dokumentów, monitorowania kwoty dochodu etc.).

FORMA 2.  PODATEK LINIOWY

 

Na czym polega:

Stosuje się tu jedną, stałą stawkę podatku, niezależnie od wysokości dochodu.

Jaka stawka podatku:

Podatek w tej formie wynosi 19% od osiąganego dochodu.

Co powinieneś wiedzieć o tej formie:

Podatek ten jest pieszczotliwie nazwany “podatkiem dla bogaczy”, gdyż opłaca się on tym, którzy osiągają dochód powyżej 120.000 zł rocznie (lub 240.000 zł w przypadku rozliczania się z małżonkiem).

Z jednej więc strony, gdy osiągasz duże dochody i wybierasz tę formę, obowiązuje Cię stawka 19%, a nie 32%, jak w przypadku zasad ogólnych.

Z drugiej strony co do zasady nie możesz korzystać z ulg dostępnych dla zasad ogólnych ani z możliwości rozliczenia z małżonkiem.

Jednolita stawka podatku oraz brak możliwości odliczeń powodują jednocześnie, że przygotowanie zeznania podatkowego jest mniej skomplikowane, ale prowadzenie księgowości nie różni się od zasad ogólnych.

W tej formie nie obowiązuje kwota wolna od podatku.

FORMA 3.  ZRYCZAŁTOWANY PODATEK OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH (TZW. RYCZAŁT)

 

Na czym polega:

Opodatkowaniu podlega tym razem przychód, a nie dochód.

Jakie stawki podatku:

Stawki podatku wynoszą od 2 do 17% i są zależne od rodzaju prowadzonej działalności.

Co powinieneś wiedzieć o tej formie:

Ryczałt jest bardzo atrakcyjną formą opodatkowania dla małych działalności niegenerujacych zbyt wielkich kosztów. Nie jest jednak formą dostępną dla każdego rodzaju działalności.

Podatek jest bardzo “podchwytliwy”, gdyż łatwo się pomylić przy wyborze stawki podatkowej. Rozporządzenie w tej sprawie nie zawsze jest jasne i precyzyjne.

Stosując tę formę rozliczenia nie możemy skorzystać ani z ulg, ani z możliwości rozliczenia z małżonkiem, ani z kwoty wolnej od podatku.

Jest to zarazem forma najprostsza pod kątem formalności. Nie musisz tu prowadzić podatkowej książki przychodów i rozchodów (a jedynie ewidencję przychodów).

JEST JESZCZE JEDNO “ALE”

 

Wybór formy opodatkowania skomplikował się od 2022 roku, ponieważ została wprowadzona składka zdrowotna, która jest niczym innym, jak po prostu ukrytym podatkiem:

1)  PODATKOWA KSIĄŻKA PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW – składka wynosi 9% podstawy,

2) PODATEK LINIOWY – składka wynosi 4,9% podstawy. Można odliczyć od dochodu maksymalnie 10.200 zł w ciągu roku

3) RYCZAŁT – tutaj składka jest najkorzystniejsza i jest ustalona ryczałtowo w zależności od przychodów. Najwyższa kwota, jaką możemy zapłacić w 2023 roku, wynosi 1.128,48 zł (w sytuacji gdy nasze przychody przekraczają kwotę 300.000 zł). Przychód może być pomniejszony o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne oraz o 50% zapłaconych składek zdrowotnych

 

Zatem przy wyborze formy opodatkowania należy wziąć również wyliczenia składki zdrowotnej, które w sposób znaczący mogą zmienić wybór formy opodatkowania.

Jak zatem wybrać formę?

 

Jak widzisz, wybór formy opodatkowania może być decyzją prostą, jak i wybitnie skomplikowaną – wszystko zależy od rozmaitych czynników.

Ułatwić Ci może zebranie teraz wszystkich informacji i podsumowanie ich:

    • PROGNOZOWANE PRZYCHODY

    • PROGNOZOWANE KOSZTY

    • ULGI, Z KTÓRYCH MOŻESZ POTENCJALNIE SKORZYSTAĆ

    • CZY CHCESZ SIĘ ROZLICZAĆ Z MAŁŻONKIEM

    • CZY MASZ INNE ŹRÓDŁA DOCHODU (NP. UMOWA O PRACĘ, UMOWA ZLECENIE)

Jeśli natomiast czujesz, że to ciągle zbyt dużo informacji do przetworzenia lub też Twoja sytuacja może powodować, że decyzja nie jest jednoznaczna, to chętnie pomożemy Ci w wyborze formy opodatkowania idealnej dla Ciebie!

    • zrobimy symulację, w której formie rozliczenia Twoje obciążenia będą najmniejsze

    • sprawdzimy, czy Twój rodzaj działalności jest obwarowany dodatkowymi warunkami lub wyłączeniami

    • przeanalizujemy, jak sytuacja finansowa Twojej firmy i warunki rynkowe mogą mieć wpływ na wybór formy rozliczenia

    • powiemy Ci, jakie okoliczności mogą w przyszłości spowodować konieczność ponownego przyjrzenia się formie opodatkowania

    • oszacujemy, ile możesz zaoszczędzić na zmianie formy opodatkowania

    • dostaniesz dokładne instrukcje, o jakie formalności musisz zadbać, by zmienić formę rozliczenia

W ten sposób wybór formy będzie decyzją bezpieczną i świadomą!